Từ nhiều năm nay, do phong tục, tập quán lạc hậu và cách thức quản lý con cái chưa tốt nên đồng bào dân tộc thiểu số thường cho con cái kết hôn trước tuổi trưởng thành. Điều này không những vi phạm pháp luật mà còn để lại những hệ luỵ khó lường.
Ảnh minh họa
Hiện nay, nạn tảo hôn đã và đang xảy ra trong đồng bào dân tộc thiểu số ở nhiều vùng miền trong cả nước. Nguyên nhân là do đời sống kinh tế khó khăn, trình độ dân trí và nhận thức pháp luật hạn chế, hủ tục lạc hậu trói buộc. Tảo hôn - kết hôn sớm là việc làm trái pháp luật. Luật hôn nhân và gia đình quy định rõ Nam, nữ thanh niên đủ 18 tuổi mới được phép kết hôn. Luật cũng quy định nếu trường hợp nào kết hôn trước tuổi sẽ bị chính quyền địa phương phạt hành chính. Tuy nhiên, điều đó chưa đủ để ngăn chặn nạn tảo hôn còn đang diễn ra khá phổ biến trong đồng bào các dân tộc thiểu số, nhất là đồng bào sinh sống ở các khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa-những nơi mà sự hiểu biết về pháp luật còn thấp và luật tục còn tồn tại và có ảnh hưởng nhất định đối với đời sống của đồng bào.
Những hệ luỵ do tảo hôn ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã và đang gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh đối với chất lượng cuộc sống của chính những gia đình “trẻ con”, rộng hơn là của cộng đồng. Trước hết, việc kết hôn sớm ảnh hưởng đến thể chất của các em, nhất là các em gái. Khi chưa đủ tuổi trưởng thành, cơ thể chưa phát triển hết, việc có con rồi nuôi con sớm khiến sự phát triển đầy đủ của người phụ nữ bị chậm lại, thoái hoá, nhiều trường hợp để lại di chứng nặng nề, thậm chí có nhiều trường hợp tử vong. Việc phải nuôi con khi chưa đủ sức khoẻ, thiếu hiểu khiến đứa trẻ bị suy dinh dưỡng, còi cọc, dễ mắc bệnh. Trên thực tế nhiều trường hợp trẻ sơ sinh do các bà mẹ chưa trưởng thành sinh ra đã tử vong do không chăm sóc đúng cách, nhẹ hơn thì làm cho đứa trẻ bị ảnh hưởng xấu đến thể chất và tư duy. Sau những đám cưới tảo hôn nhiều khi cũng khiến bố mẹ và các gia đình “trẻ con” phải còng lưng trả nợ. Nhiều gia đình phải vay mượn, cầm cố nhà cửa, ruộng nương để làm đám cưới. Xong việc chưa kịp vui mừng đã phải mang trâu, mang thóc đi trả nợ. Có nhà phải bán ruộng rồi kéo nhau đi làm thuê, làm mướn. Đáng buồn hơn có gia đình phải bán cả nhà để trả nợ rồi dắt díu nhau ra bìa rừng dựng lều ở tạm.
Hầu hết cuộc sống của những gia đình trẻ này lâm vào cảnh khó khăn do chưa có kiến thức và hiểu biết để tự lo cho cuộc sống gia đình. Nhiều trường hợp mâu thuẫn, cãi vã, thậm chí đánh đập nhau rồi ai đi đường nấy. Có trường hợp cưới xong vẫn đi học lại quen tiếp bạn mới về nhà nảy sinh mẫu thuẫn. Những gia đình này thường là chênh lệch về tuổi tác, trình độ nên dù có tiếp tục chung sống cũng khó hoà thuận. Đau lòng hơn còn có những cặp vợ chồng lấy nhau quá sớm nên sự hiểu biết, suy nghĩ chưa chín chắn, chỉ vì những chuyện riêng giữa hai vợ chồng như hiểu lầm nhau hay vợ chồng ăn nói thiếu tôn trọng là dẫn đến vợ hoặc chồng tự kết liễu cuộc đời, bỏ lại những đứa con bơ vơ không cha, không mẹ.
Một vấn đề nữa là ở những vùng dân tộc thiểu số đi kèm với nạn tảo hôn là tình trạng đẻ nhiều, đẻ dày. Không hiếm những gia đình bố mẹ mới chỉ ngoài 20 tuổi mà lít nhít từ 3 đến 4 đứa con. Cuộc sống của họ vô cùng vất vả, thiếu ăn, thiếu học và cứ tình trạng này kéo dài thì những đứa trẻ đó khi lớn lên cũng sẽ lại trở thành những ông bố, bà mẹ trẻ con. Từ vấn nạn này thì chuyện thiếu ăn, thiếu mặc, trẻ con không được đi học, không được chăm sóc đầy đủ về dinh dưỡng, y tế, văn hoá tinh thần là chuyện tật yếu.
Vấn nạn tảo hôn đang là một thực trạng nhức nhối không chỉ ở riêng địa phương nào mà là phổ biến trong cả nước. Ngăn chặn và hướng đến loại bỏ tảo hôn cần sự kiên quyết và đồng bộ của các cấp, các ngành và nhất là trong ý thức mỗi người dân.
Nguồn cổng thông tin điện tử huyện Đức Cơ